Yaygın Anksiyete Bozukluğu, çevresel koşullarla sınırlı olmayan yaygın ve sürekli bir kaygı halidir. Sıklıkla bulunan belirtiler sürekli bir sinirlilik hali, titreme, kas gerginliği, terleme, başta sersemlik hissi, çarpıntı, mide bölgesinde rahatsızlık hissidir. Bu durumu yaşayan kişi sıklıkla kendisinin ya da yakınlarının başına bir kaza ya da hastalık geleceği korkusunu yaşar. Ayrıca başka korku ve kaygıları da vardır.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu için DSM-V Tanı Ölçütleri:
En az altı aylık bir sürenin çoğu gününde, birtakım olaylar ya da etkinliklerle (işte ya da okulda başarı gösterebilme gibi) ilgili olarak, aşırı bir kaygı ve kuruntu (kaygılı beklenti) vardır.
Kişi kuruntularını denetim altına almakta güçlük çeker.
Bu kaygı ve kuruntuya, aşağıdaki 6 belirtiden en az üçü eşlik eder. En azından kimi belirtiler son altı ayın çoğu gününde bulunmuştur:
1. Dinginleşememe (huzursuzluk) ya da gergin ya da sürekli diken üzerinde olma
2. Kolay yorulma
3. Odaklanmakta güçlük çekme ya da zihnin boşalması
4. Kolay kızma
5. Kas gerginliği
6. Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da uykuyu sürdürmekte güçlük çekme ya da dinlendirmeyen, doyurucu olmayan bir uyku uyuma.
Kaygı, kuruntu ya da bedensel belirtiler, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, işle ilgili alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında işlevsellikte düşmeye neden olur.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu için ICD-10 Tanı Ölçütleri:
A. En az 6 ay süren, çoğu günler gündelik olaylar ya da sorunlarla ilgili ortaya çıkan belirgin gerginlik, endişe ve kötü bir şey olacakmış hissi vardır.
B. Aşağıda belirtilen belirtilerden en az dördü bulunmalıdır, bu dört belirtiden en az biri ilk dört madde arasında olmalıdır.
Otonom işlevlerde artış:
1. Çarpıntı
2. Terleme
3. Titreme
4. Ağız kuruluğu
Göğüs ve karınla ilgili belirtiler:
5. Nefes almada zorluk
6. Boğulma hissi
7. Göğüs ağrısı ya da göğüste rahatsızlık hissi
8. Bulantı ya da mide bölgesinde rahatsızlık
Ruhsal durumla ilgili belirtiler:
9. Başta sersemlik hissi, bayılacakmış gibi hissetme
10. Nesneleri gerçek dışı gibi veya kendisini uzaktaymış ya da orada değilmiş gibi hissetme
11. Kontrolünü yitirme, çıldırma korkusu
12. Ölüm korkusu
Genel belirtiler:
13. Sıcak ya da soğuk basması
14. Bedende veya kol ve bacaklarda hissizlik ya da karıncalanma
Gerginlik belirtileri:
15. Motor gerginlik, kas ağrıları
16.Huzursuzluk, yerinde duramama, gevşeyememe
17. Endişe, gelecekte kötü şeyler olacağını düşünme, kendisini uçurumun kıyısında hissetme
18. Boğazda yumruk takılması hissi, ya da yutma güçlüğü
Diğer özgül olmayan belirtiler:
19. Küçük ani uyaranlara aşırı tepki verme ya da irkilme
20. Aşırı endişe nedeniyle yoğunlaşma güçlüğü ya da zihnin birden boşalması
21. Sürekli huzursuzluk
22.Endişe nedeniyle uykuya dalmada güçlük
Yaygın anksiyete bozukluğu tanısının konulabilmesi için bu belirtiler hipertiroidi (tiroid bezinin fazla çalışması) gibi tıbbi durumlara ya da amfetamin gibi uyarıcı maddelerin kullanımına ya da uzun süre kullanılan yatıştırıcı maddelerin ani kesilmesine bağlı yoksunluk belirtilerine bağlı olmamalıdır
Uzm.Dr. Özlem Tecer 